پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان ها می شود. همچنین افراد را بیشتر در معرض خطر شکستگی و زمین خوردن قرار می دهد.
این بیماری زمانی رخ می دهد که استخوان ها تغییر ساختار داده و جرم یا تراکم مواد معدنی آنها از بین برود.
افراد مبتلا به پوکی استخوان بیشتر در معرض خطر شکستگی استخوان هستند. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، پوکی استخوان در زنان شایع تر از مردان است، و تقریبا 1 نفر از هر 5 زن و تقریبا 1 نفر از هر 20 مرد 50 ساله و بالاتر به این بیماری مبتلا می شوند.سیگار می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان شود.
اگرچه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما اجتناب از سیگار یا ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهد.
این مقاله از دکتر مهناز شکروی رابطه بین سیگار کشیدن و پوکی استخوان و تاثیر سیگار بر سلامت استخوان را مورد بررسی قرار می دهد.
چرا سیگار برای سلامت استخوان‌ها مضر است؟
استعمال سيگار با تغييراتي كه در نفوذپذيري غشاهاي سلولي ايجاد مي‌كند باعث افزايش غلظت كلسيم خون در بدن و مانع از جذب و ذخیره‌سازی آن در استخوان‌ها میشود.
سیگار سبب کاهش هورمون های زنانه و مردانه می شود. نیکوتین و توکسین موجود در سیگار بر میزان هورمون‌های بدن اثر می‌گذارند به‌گونه‌ای که موجب کاهش هورمون استروژن در زنان و کاهش هورمون تستوسترون در مردان میشود یکی از عوامل پوکی استخوان و یائسگی در زنان مصرف مواد دخانی و دود ناشی از آن می‌باشد که باعث کاهش هورمون استروژن در زنان شده و جهت جبران این مسئله از داروهای بسیار زیادی به منظور متعادل سازی استروژن در خانم‌هایی که پوکی استخوان دارند و یا یائسه می‌باشند، استفاده میشود.
سیگار ریسک ابتلا به پرکاری تیروئید را افزایش می دهد.مصرف سیگار احتمال ابتلا فرد به پرکاری تیروئید را افزایش می‌دهد و مقدار زیاد هورمون تیروئید نیز باعث ضعف استخوانی میشود.
مصرف سیگار میزان هورمون کلسیتونین و درنتیجه آن میزان کلسیم خون را کاهش می‌دهد.سیگار کشیدن عامل اصلی بیماری‌های انسدادی مزمن ریه است. مطالعات نشان داده است احتمال عارضه پوکی استخوان در بیماران مبتلابه انسداد و سرطان ریه وجود دارد.در این وضعیت غلظت کلسیم خون افزایش پیدا می‌کند و بدن قادر به دفع کلسیم اضافی نیست.
علاوه بر این، باوجود مشکلات ریوی اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و مغز به‌خوبی صورت نمی‌گیرد، درنتیجه فرد قادر به انجام تمرینات ورزشی به‌طور منظم و جدی نمی‌باشند و حین ورزش دچار مشکلات تنفسی و ضعف شدید میشود.در نتیجه امتناع از ورزش موجب تضعیف ماهیچه‌های بدن میشود و فرد با ضربه های کوچک و ضعیف دچار آسیب‌دیدگی در ناحیه استخوان‌ها میشود.
عوارض مصرف سیگار بر سلامت استخوان ها
-تحقیقات نشان می دهد که مصرف سیگار باعث کاهش خون رسانی به استخوان ها و سایر اندام های داخلی می شود.
- نیکوتین سیگار روند تولید سلول های استخوانی استئوبلاست (که مسئول ساخت اجزاي آلي ماتريكس استخواني (كلاژن نوع I، پروتئوگليكان ها و گليكوپروتئين ها) هستند) را کند کرده و در نتیجه، توانایی بدن برای تولید استخوان کاهش می یابد.
- مصرف سیگار باعث کاهش میزان جذب کلسیم غذا می شود. کلسیم یکی از مواد معدنی اصلی استخوان بوده و کمبود آن باعث ضعف و شکستگی راحت استخوان ها (پوکی استخوان) می شود.
- مصرف سیگار باعث تخریب استروژن بدن می شود. این هورمون در ساخت و حفظ استخوان های زنان و مردان مؤثر است.
- سیگار موجب پوکی استخوان میشود. افراد مسن که سیگاری هستند ۴۰-۳۰ درصد بیش از همسالان غیر سیگاری خود احتمال شکستگی لگن دارند.
- وسعت پارگی روتاتور کاف در شانه سیگاری ها تقریبا دو برابر غیر سیگاری ها است. علت آن اینست که در سیگاری ها تاندون ها کیفیت خود را از دست میدهند.
- در سیگاری ها احتمال بورسیت و تاندنیت در اطراف مفاصل یک و نیم برابر غیر سیگاری ها است.
- احتمال کمردرد و آرتریت روماتوئید در سیگاری ها بیشتر است.
- شیوع فتق دیسک بین مهره ای در سیگاری ها فراوان تر است.
- شکستگی ها در افراد سیگاری دیرتر جوش میخورند.
- در سیگاری ها زخم های جراحی دیر جوش میخورند و احتمال عفونت آنها بیشتر است. علت آن کاهش خونرسانی به بافت های بدن است.
- کارآیی ورزشی در سیگاری ها کمتر از افراد دیگر است و علت آن کاهش اکسیژن رسانی به عضلات است.
- نیکوتین موجود در سیگار موجب کم شدن اشتها شده و موجب میشود تغذیه شما نامناسب شود و مواد غذایی و ویتامین ها به اندازه کافی به بدن شما نرسد.
بهبود سلامت استخوان‌ها در افراد سیگاری
ساخت استخوان فرایندی طولانی و زمان‌بر است که متأثر از فاکتورهای فروانی است.
هر چه سن افراد سیگاری بیشتر باشد احتمال‌ترمیم استخوان‌ها در فرد کاهش بیشتری می‌یابد.
برای بهبود استخوان‌ها و جلوگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر لازم است فرد در ابتدا سیگار را ترک کند.
ترک سیگار به معنی جلوگیری از تخریب بیشتر استخوان‌ها است .
پس از ترک سیگار، تحت نظر پزشک متخصص با مصرف داروها و مکمل‌های غذایی، ورزش و رژیم غذایی به بهبود ناراحتی‌های استخوانی سرعت ببخشید.
